Historia łowiectwa w Polsce jest pełna pasji, tradycji i zaangażowania w ochronę przyrody. Pierwszym w historii kół łowieckich w regionie Włoszczowy było „Kółko Myśliwskie Hubertus”. Powstało ono w okresie międzywojennym, kiedy Polska odzyskała niepodległość, a jego historia jest ściśle związana z postacią Bronisława Jedliczki.

Bronisław Jedliczka urodził się w 1875 roku w Tatarynowie, w Galicji Wschodniej. Był synem Wacława Jedliczki, byłego dragona pułku dragonów Erzherzog Franz Joseph Nr. 3, który po zakończeniu służby wojskowej osiadł w Polsce i objął funkcję nadleśniczego Dóbr Rozdół, będących własnością hrabiego Karola Lanckorońskiego. Matką Bronisława była Maria z domu Górska. Bronisław ukończył cztery klasy szkoły realnej we Lwowie, a następnie wstąpił do c. k. Straży Skarbowej. Pod koniec lat 90. XIX wieku pełnił funkcję nadstrażnika przy urzędzie celnym w Krakowie, a przed I Wojną Światową pracował jako oficjał sądowy w tym samym mieście.

Po wybuchu I Wojny Światowej, w październiku 1914 roku, Bronisław został wysiedlony razem z żoną i piątką dzieci do Gaflenz w Górnej Austrii. W 1915 roku, wraz z administracją austriacką, trafił do Włoszczowy, gdzie z całą rodziną zamieszkał we dworze na Podzamczu, należącym do Sergiusza Niemojewskiego. To właśnie tam rozpoczęła się trwająca już ponad 100 lat historia rodziny Jedliczków na włoszczowskim Podzamczu.

Bronisław bardzo emocjonalnie związał się z regionem włoszczowskim, na rzecz którego poświęcał wiele energii. Pracę społeczną uważał za zaszczyt i honor, co zyskało mu uznanie i szacunek mieszkańców Włoszczowy. W 1917 roku został opiekunem pierwszej próbnej męskiej drużyny harcerskiej we Włoszczowie, założonej przez jego trzynastoletniego syna Zygmunta. Harcerze trenowali na Podzamczu szermierkę oraz uczyli się udzielania pierwszej pomocy. Organizowano tam gry w podchody, ogniska oraz śpiewano skautowe i patriotyczne piosenki. W 1918 roku, po zakończeniu wojny, Bronisław brał udział w rozbrajaniu Austriaków.

Bronisław i jego żona Emilia z Sikorskich mieli sześciu synów: Kazimierza, Tadeusza, Zygmunta, Bogusława, Zbigniewa i Jerzego. Najstarszy – Kazimierz brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku oraz kampanii wrześniowej 1939 roku, po której klęsce trafił do niemieckiej niewoli, przebywał w różnych oflagach, a w 1941 roku był w Oflagu IV C Colditz, gdzie uczestniczył w wyjątkowychobchodach dnia św. Huberta

Powstanie Kółka Myśliwskiego Hubertus we Włoszczowie

Inicjatywa Założenia Kółka

Po zakończeniu I Wojny Światowej, w Polsce odradzały się różne organizacje społeczne, w tym także łowieckie. W Włoszczowie, miejscowi myśliwi, którzy spotykali się regularnie w klubie urzędniczym prowadzonym przez pana Wilka, postanowili zorganizować się w formalne stowarzyszenie. Inicjatywa ta miała na celu stworzenie demokratycznej organizacji łowieckiej, w opozycji do prywatnych obwodów łowieckich, które były dostępne jedynie dla właścicieli większych obszarów ziemi.

Dotychczas polowano na zasadzie umów między kilkoma ochotnikami myśliwskimi, organizując kilkugodzinne polowania na terenie, na którym właściciele zezwalali na polowanie. W odpowiedzi na potrzebę bardziej zorganizowanego łowiectwa, trzej najaktywniejsi myśliwi: Bronisław Jedliczka, Kazimierz Cisłowski oraz pan Wróblewski, postanowili zarejestrować kółko myśliwskie w starostwie. Pod koniec 1920 roku zarejestrowano „Kółko Myśliwskie Hubertus”.

Pierwszy Zarząd

Na pierwszym organizacyjnym posiedzeniu wybrano zarząd koła:

• Bronisław Jedliczka – prezes koła,
• Kazimierz Cisłowski – sekretarz koła, z zawodu komornik sądowy,
• Pan Wróblewski – członek zarządu, z zawodu inspektor PZU.

Członkami koła byli również:

• Stefan Staroszczyk – rolnik z Włoszczowy,
• Antoni Stempowski – leśniczy z leśnictwa Konieczno,
• Stanisław Baran – wójt gminy Bebelno,
• Pan Pokutyński – dzierżawca folwarku Martelnik z majątku Nieznanowice,
• Jan Rak – rolnik i sołtys wsi Ostrów,

Pięciu innych członków, głównie wiejskich sołtysów, którzy wspierali działalność koła.

Organizacja i Działalność Kółka

Finansowanie i Dzierżawy

Finanse koła opierały się na składkach członkowskich, z których opłacano dzierżawy terenów łowieckich z nadleśnictwa Włoszczowa z siedzibą w Kurzelowie. Dzierżawiono dwa główne leśnictwa: Konieczno i Kurzelów, a także sporadycznie obszary wsi takich jak Ostrów. Organizacja koła opierała się na statucie opracowanym przez Polski Związek Myśliwski, który regulował zasady działania kółek myśliwskich w Polsce.

Zasady Polowań

Koło przestrzegało zasady, aby każdy teren opolowywać tylko raz w roku. Stan zwierzyny nie był wysoki, na polowaniach brało udział 5-8 myśliwych, a w dni powszednie upolowywano do 20 zajęcy. Terminarz polowań był opracowywany na podstawie wczesnego statutu i zgodnie z obowiązującymi ustawami łowieckimi.

Powstanie Polskiego Związku Myśliwych

W 1920 roku, równocześnie z powstaniem kółka myśliwskiego „Hubertus”, w Poznaniu powołano Polski Związek Myśliwych (PZM), który miał za zadanie jednoczenie różnych towarzystw łowieckich na terenie całej Polski. Inicjatywa ta spotkała się z mieszanym odbiorem, ale ostatecznie doprowadziła do utworzenia Centralnego Związku Polskich Stowarzyszeń Łowieckich (CZPSŁ) z siedzibą w Warszawie.

Rozwój i Regulacje

W latach 1923-1939 działalność związku regulowało pięć różnych statutów. Pierwszy statut uchwalono na II Zjeździe 6-7 stycznia 1923 roku. Wprowadzenie jednolitej organizacji łowieckiej, której celem było podniesienie zwierzostanów krajowych oraz ochrona łowiectwa pod względem ekonomicznym i etycznym, przyniosło wymierne efekty. W 1939 roku związek zrzeszał już około 11.700 myśliwych.

Wczesne Unormowania Prawne

Pierwsze unormowania prawne dotyczące ochrony przyrody, istotne dla myśliwych, pojawiły się już w 1919 roku. Związek powołał specjalne sekcje do ochrony różnych gatunków zwierzyny. Znacznym wsparciem w ochronie zwierzyny stali się funkcjonariusze gospodarstwa leśnego „Lasy Państwowe”, w tym gajowi, dozorcy, strażnicy i strzelcy.

Kółko Myśliwskie Hubertus dążyło do zrównoważonego podejścia do łowiectwa, łącząc tradycje łowieckie z ochroną przyrody. Członkowie koła angażowali się w działania mające na celu ochronę lokalnej fauny i flory, współpracując z nadleśnictwem oraz miejscowymi właścicielami ziemskimi.

Zapiski Zygmunta Jedliczki, jednego z synów Bronisława, dotyczące historii kółka Hubertus, różnią się nieco od innych relacji. Według notatek Zygmunta, założycielami kółka byli Bronisław Jedliczka, Kazimierz Cisłowski oraz pan Wróblewski. Natomiast inna relacja wskazuje, że kółko zostało założone w 1921 roku przez Bronisława Jedliczkę, Stanisława Wasiaka, Wacława Sokołowskiego i Michała Cisłowskiego. Celem stowarzyszenia miało być prowadzenie racjonalnego myślistwa, ochrona zwierzostanu oraz walka z kłusownictwem.

Różnice te mogą wynikać z perspektyw różnych świadków i ich pamięci o wydarzeniach. Możliwe, że formalne założenie kółka w 1921 roku było efektem wcześniejszych nieformalnych spotkań i przygotowań. Istotne jest jednak, że niezależnie od dokładnej listy założycieli, Bronisław Jedliczka był kluczową postacią w powstaniu i rozwoju kółka Hubertus.

„Kółko Myśliwskie Hubertus” we Włoszczowie było przykładem lokalnej inicjatywy, która wpisała się w szerszy, ogólnopolski ruch odrodzenia i zjednoczenia łowiectwa. Działalność kółka opierała się na zasadach demokratycznych, statutowych regulacjach oraz współpracy z państwowymi i prywatnymi właścicielami terenów łowieckich. Dzięki temu mogło ono funkcjonować i rozwijać się w zgodzie z ówczesnymi standardami i przepisami prawnymi. Wspólna praca i zaangażowanie członków pozwalały na rozwój kółka i ochronę lokalnych zasobów przyrodniczych.

Po II Wojnie Światowej

Po II wojnie światowej, kółko myśliwskie Hubertus reaktywował syn Bronisława, Zygmunt Jedliczka. Łowiectwo we Włoszczowie było kontynuowane w formie zrzeszenia wzorem lat przedwojennych. W latach 1946-1949 Myśliwskie Kółko we Włoszczowie „Hubertus” działało jako stowarzyszenie myśliwych z terenu Włoszczowy i okolic. W latach 1946-1949 członkami koła byli:

• Zygmunt Jedliczka – inspektor Nadleśnictwa
• Antoni Piróg – Nadleśniczy Nadleśnictwa Włoszczowa
• Władysław Długosz – pracownik „Społem”
• Stanisław Przeździk – wicestarosta
• Władysław Klapa – pracownik młyna Pytlewskiego
• Stefan Murzynowski – dozorca rzeźni miejskiej
• Adam Oksiński – szewc
• Konrad Toborek – rolnik z Woli Wiśniowej
• Jan Gawroński – właściciel młyna w Kuzkach
• Józef Chudobski – gajowy
• Wincenty Nalepa – gajowy
• Władysław Jamróz – rolnik z Ludyni
• Jan Rak – rolnik z Ostrowa
• Józef Cieśla – rolnik z Bałkowa
• Stanisław Łapot – funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej
• Antoni Pasieka – woźny Starostwa
• Adam Woźniak – szef Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego
• Edward Marszycki – funkcjonariusz Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego
• Jan Opałko – kierownik konsumu Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego
• Stanisław Tatar – funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej w Seceminie
• Józef Szulc – pracownik Zespołu Rybackiego
• Adam Świeboda – rolnik wsi Ludynia

W 1950 roku na bazie kółka myśliwskiego Hubertus usankcjonowało się koło jako jednostka prawna, która w późniejszym czasie otrzymała nazwę „Koło Łowieckie nr 1”.

20 września 1976 roku decyzją Walnego Zebrania dokonano zmiany nazwy koła na Koło Łowieckie „Belina” we Włoszczowie, które funkcjonuje do dzisiaj.

W roku 1980 Koło Łowieckie „Belina” obchodziło 30-lecie swojego istnienia. Zgodnie z zapisami w kronice koła, w związku z tą rocznicą wykonano okolicznościowe proporce oraz plakietki, a dla wszystkich członków uszyto mundury według obowiązujących wzorów. Niestety, ze względów politycznych nie uwzględniono wówczas przedwojennej historii koła oraz jego powojennej reaktywacji. Oficjalnie czas istnienia koła liczono od jego usankcjonowania się w 1950 roku. W rzeczywistości jednak, gdyby uznano pełną historię organizacji, Koło Łowieckie „Belina” w 1980 roku obchodziłoby swoje 60-lecie, kontynuując tradycje zapoczątkowane przez „Kółko Myśliwskie Hubertus” we Włoszczowie.